Sâm bố chính là gì, cách sử dụng công dụng và giá bán?

Sâm bố chính từ liều được biết đến là “liều thuốc vàng” cho sức khỏe. Sâm bố chính được sử dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh, tăng cường sức khỏe, bồi bổ cơ thể của đông y. Tại một số vùng núi, trung du phía Bắc đã hình thành các vùng nguyên liệu trồng cây sâm bố chính để phục vụ nguyên liệu sản xuất thuốc.

1. Sâm bố chính là gì?

Sâm bố chính (tên khoa học là abelmoschus sagittifolius), người đồng bào còn gọi sâm bố chính với 1 số tên khác như: thổ hào sâm, sâm báo, sâm khu năm, sâm Phú Yên… Sâm bố chính thuộc cây thân thảo, họ cẩm quỳ tương tự như họ của cây dâm bụt. Củ sâm khá giống với nhân sâm Hàn Quốc nhưng nguồn gốc của sâm Bố Chính lại ở Việt Nam.

Hình ảnh của sâm bố chính

Sâm Bố Chính phân bố nhiều ở các tỉnh miền núi của miền Trung như Quảng Bình, Gia Lai, PHÚ Yên, Bình Định… Hiện nay, sâm bố chính số lượng trong tự nhiên không còn nhiều nên nhà nước có rất nhiều đề án để xây dựng, phát triển cây sâm bố chính làm nguyên liệu sản xuất thuốc.

2. Đặc điểm của cây sâm bố chính

Cây sâm bố chính rất dễ phân biệt. Hiện nay sâm được trồng nhiều ở vùng trùng du, quy hoạch thành các vùng dược liệu nên không khó để tìm thấy cây sâm bố chính.

Thân: Cây có thân thảo, cao khoảng 1m, mọc đứng nhưng cũng có khi bám vào cây khác tạo thành đám,

Hoa: Màu hồng phớt, có khi đỏ, hoa có 5 cánh, mọc ở kẽ lá, cuống hoa dài và phình ra.

Lá: Lá màu xanh, cuối phiến lá hình mũi tên, bề mặt lá có rất nhiều lông.

Quả: Giống hình quả trứng, phủ lông bên ngoài, quả chín thì có màu nâu, khi non thì màu xanh.

Hạt: Nhiều hạt màu nâu

Rễ: Chính là phần quan trọng nhất có tác dụng hỗ trợ chữa bệnh, phòng bệnh tật, rễ có hình dáng giống nhân sâm, màu trắng và màu vàng nhạt.

3. Bộ phận có giá trị dược liệu của sâm bố chính

Rễ của sâm bố chính được dùng để làm thuốc, sâm bố chính rễ cũng chính là bộ phận quan trọng nhất. Rễ sâm bố chính được sử dụng ở dạng rễ tươi hoặc rễ khô.

-Rễ tươi: sau khi đào được rễ sâm bố chính rửa sạch đất bám xung quanh, cắt bỏ toàn bộ rễ con, ngâm cùng với nước vo gạo, sau 1 đêm vớt sâm ra rửa lại với nước sạch, đem sắc uống hoặc có thể ngâm rượu.

-Rễ khô: Sơ chế, ngâm sâm bố chính với nước vo gạo sau 1 đêm như hướng dẫn ở trên, thái mỏng thành lát, đem phơi hoặc sấy khô xuống còn 50%. Có thể mang ngâm mật ong hoặc phơi khô hoàn toàn bảo quản hộp kín nơi khô ráo thoáng mát sắc nước, hãm trà uống.

4. Sâm bố chính có tác dụng gì?

Trong đông y: Sâm bố chính có vị ngọt, tính bình, giúp thanh nhiệt, giải độc, bổ tỳ vị, vboor máu, an thần, nhuận phế. Sâm bố chính là nguyên liệu quan trọng trong các bài thuốc chữa bệnh ho, suy nhược, rối loạn kinh nguyệt hay chữa ghẻ, lở loét, mẩn ngứa bằng cách xát lá và hoa lên vụng bị ngứa, ghẻ.

Tại Trung Quốc, sâm bố chính được dùng rất phổ biến cả phần lá và rễ với tác dụng chính là chữa bệnh lao phổi, co giật, suy nhược thần kinh và hỗ trợ giảm mụn nhọt.

 Trong Tây y: Nghiên cứu chỉ ra rằng sâm bố chính có 1 số saponin có khả năng tác động hiệu quả đến hệ thần kinh trung ương, đặc biệt khi sâm bố chính được sử dụng kết hợp với các loại thuốc ngủ nhóm barbituric thì tác dụng gây ngủ của những loại thuốc này sẽ tăng cao lên. Một số các hợp chất khác trong sâm bố chính như acyl hibiscus cũng được chứng minh có khả năng chống lại sự phát triển của tế bào ung thư.

Một số bài thuốc từ sâm bố chính

4. Bài thuốc bồi bổ cơ thể

Nguyên liệu: 1kg sâm bố chính tươi hoặc 3kg sâm bố chinh khô, 5 lít rượu trắng 40 độ

Thực hiện: Rửa sạch sâm bố chính rồi ngâm với rượu trong bình thủy tinh, ngâm ít nhất 1 tháng, ngày uống 3 lần lần, mỗi lần 15ml.

1. Bài thuốc hạ sốt, ra nhiều mồ hôi

Nguyên liệu: 20g sâm bố chính, 30g địa hoàng than, 3g quế nhục

Thực hiện: Sắc nước uống ngày 1 lần tương đương 1 bát con nước

1. Bệnh ho

Nguyên liệu: 10g sâm bố chính, 8g quốc lão

Thực hiện: 10g sâm bố chính, 8g quốc lão sắc với 500ml nước cho đến khi cạn 50% thì lọc lấy phần nước uống trong 2 ngày, mỗi ngày 1 tháng.

1. Bài thuốc chữa suy nhược thần kinh

Nguyên liệu: 20g sâm bố chính, 12g hoàng kỳ, 8g mộc hương, 8g hoa cúc, 8g long nhãn, 8g táo nhân, 8g phục linh, 6g tiểu thảo.

Thực hiện: Sắc các nguyên liệu trên sau đó lọc lấy nước uống, ngày uống 1 thang.

Một số lưu ý khi sử dụng sâm bố chính

• Mua sâm ở những địa chỉ uy tín, rõ ràng nguồn gốc, nên chọn sâm bố chính được trồng tự nhiên trên đất đồi chất lượng sẽ tốt hơn so với sâm trồng tại các nguồn khác.
• Khi dùng sâm: Nên kết hợp với gừng bởi sâm bố chính có tính làm mát, nên những người có tình trạng hư hàn nên cho thêm gừng.
• Đặc biệt không kết hợp sâm bố chính với lê lô sẽ phản tác dụng, gây ra các tương tác không tốt.
• Ngâm rượu sâm bố chính phải ngâm bằng bình thủy tinh, bình gốm, sứ tuyệt đối không ngâm bằng bình nhựa.
• Khi đang dùng sâm bố chính nên tránh tuyết đối chất kích thích, hạn chế đồ ngọt, đồ ăn cay nóng.
• Sâm bố chính dù rất tốt nhưng tùy vào cơ địa mỗi người mà hiệu quả có thể không giống nhau. Có thể tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Hiện nay nhiều người nhầm lẫn giữa cây sâm bố chính và cây vông vang, cây sâm bố chính chỉ khác cây vông vang ở màu hoa nên khi thu hái sâm bố chính cần tìm hiểu kỹ nguồn gốc.

Mua sâm bố chính ở đâu? Giá sâm bố chính bao nhiêu?

Sâm bố chính được bán nhiều ở các hiệu thuốc đông y, nhà thuốc đông y hoặc có thể mua từ người dân bản địa tìm hái được sâm bố chính.

Giá của sâm bố chính hiện nay trên thị trường có mức dao động từ 350.000 – 500.000 đồng/ kg loại tươi, sâm bố chính khô có mức giá 700.000 đồng – 1.050.000 đồng 1 kg loại khô.

Trên đây là những thông tin cơ bản về cây sâm bố chính, để mua được sâm bố chính uy tín, chất lượng cần tìm đến địa chỉ uy tín, rõ ràng. Đặc biệt, một số trường hợp cần điều trị nhanh, phục hồi tốt hơn nên tìm hiểu 1 số loại sâm có hàm lượng dưỡng chất cao hơn như sâm Ngọc Linh, sâm Việt Nam, sâm Lai Châu.